Genom żyta próbowano już rozkodować 28 lat temu. Udało się to dopiero teraz, dzięki czteroletniej pracy międzynarodowego zespołu naukowców z trzynastu krajów. W tym gronie, znalazło się również czterech badaczy z Polski – z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Osiągnięcie pozwoli na doskonalenie innych roślin uprawnych, powszechniej uprawianych, a z żytem blisko spokrewnionych np. pszenicy, pszenżyta oraz jęczmienia.

Autorami badania są członkowie międzynarodowego zespołu The International Rye Genome Sequencing Consortium. W ich gronie był silny polski skład - dr hab. Beata Myśków i dr hab. Stefan Stojałowski z Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa ZUT oraz dr hab. Hanna Bolibok-Brągoszewska i prof. dr hab. Monika Rakoczy-Trojanowska z Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Instytutu Biologii SGGW w Warszawie. 63 naukowców rozkodowało genom żyta, czego szczegółowy opis opublikowano na łamach prestiżowego magazynu Nature Genetics. Odkrycie genomu żyta było dla badaczy ogromnym wyzwaniem.

- Genom żyta liczy prawie 8 mld nukleotydów, czyli ponad 2 razy więcej niż DNA człowieka. Z drugiej strony, zainteresowanie żytem jako gatunkiem ważnym gospodarczo jest ograniczone do nielicznych krajów, głównie z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. Z tego powodu nakłady finansowe na badania żyta w skali globalnej są niewielkie. Poznaniem sekwencji DNA człowieka był zainteresowany cały świat, sekwencją DNA żyta kilkanaście państw, gdzie jest ono uprawiane – wyjaśnia dr hab. Beata Myśków z Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa ZUT.

Co ciekawe, gdy prace międzynarodowego zespołu The International Rye Genome Sequencing Consortium nad sekwencją DNA europejskiej linii żyta były już zaawansowane, okazało się, że grupa naukowców z Chin również pracuje nad zsekwencjonowaniem genomu żyta – nad azjatycką formą tego gatunku.

- Wyścig obu zespołów trwający kilkadziesiąt miesięcy zakończył się idealnym remisem. Publikacje zostały złożone do druku w odstępie trzech dni, a finalnie ukazały się w tym samym terminie. Jest to chyba pierwszy taki przypadek, gdy dwa zespoły pracujące nad równie złożonym i długotrwałym przedsięwzięciem, opublikowały swoje wyniki w tym samym dniu – mówi dr hab. Stefan Stojałowski.

Rozkodowany genom żyta to baza danych, dzięki której będziemy mogli lepiej zrozumieć biologiczne mechanizmy regulujące procesy życiowe tej rośliny.

- Zrozumienie, jak funkcjonuje skomplikowany mechanizm jakim są komórki żywego organizmu (rośliny, zwierzęcia, człowieka) umożliwia wyjaśnienie m.in. tego, dlaczego coś działa nie tak, jak byśmy tego chcieli. Teraz będziemy mogli dowiedzieć się dlaczego nasze żyto czasami choruje, daje plony niższe od naszych oczekiwań, dlaczego zbierane z pola ziarna nie zawsze nadaje się do produkcji smacznego pieczywa itd. – tłumaczy dr hab. Stojałowski.

Chcesz przeczytać cały artykuł?

https://agronomist.pl/artykuly/genom-zyta-rozkodowany

https://agronomist.pl/