Rocznie, przeciętny Polak produkuje 315 kg śmieci, podczas gdy rekordziści – Duńczycy, 780 kg. Niezależnie od wyników, przed wszystkimi czeka misja zredukowanie ilości odpadów, która jest ukłonem w stronę środowiska cierpiącego przez naszą rozrzutność i nieroztropność. Według najnowszego badania Eurobarometr zlecanego przez instytucje europejskie, rosnąca ilość odpadów należy do trzech zagrożeń dla środowiska budzących największe zaniepokojenie mieszkańców. Respondenci uznali, że najbardziej skutecznym sposobem przeciwdziałania problemom dotyczącym środowiska, jest zmiana naszych zachowań w zakresie konsumpcji i produkcji.
Świat tonie w śmieciach
Jak wynika z danych Komisji Europejskiej, każdy mieszkaniec Unii wytwarza blisko pół tony odpadów komunalnych rocznie. W ramach Europejskiego Zielonego Ładu mają zostać wprowadzone środki na rzecz zapobiegania powstawaniu odpadów i ograniczania ich ilości, zwiększania zawartości materiałów pochodzących z recyklingu oraz minimalizowania wywozu odpadów poza UE. Ma również zostać wcielony w życie nowy unijny model selektywnego zbierania odpadów oraz znakowania wyrobów. To przyszłość, tymczasem, ilość odpadów wytwarzanych przez gospodarstwa domowe rośnie z roku na rok. Recykling, przemyślane zakupy i stosowanie produktów wielokrotnego użytku – to prosta droga, by żyć bardziej ekologicznie i chronić środowisko naturalne. Prosta, a zarazem wyboista, bo wymaga zmian w naszej filozofii życia. Nie musimy jednak stać się natychmiast ucieleśnieniem filozofii zero waste. Wystarczy po prostu przyjąć – w domu i w pracy, praktyki przyjazne naszej planecie. W ten sposób, zaoszczędzimy surowce, energię i zmniejszymy zanieczyszczenia poprzez ograniczenie zapotrzebowania na spalarnie i wysypiska.
Wysypiska przynoszą mnóstwo szkód, ale regulacja odpadów rozpoczyna się u nas – w domach. Fakty są takie, że śmieci zalewają i zatruwają środowisko. Wpływają m.in. na zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Na skutek podmywania odpadów wodami opadowymi oraz zachodzenia procesów gnilnych, powstają tzw. odcieki. Śmieci nie pozostają również bez wpływu na glebę. Naukowcy wskazują, że m.in. metale ciężkie, związki siarki i fluoru, bakterie i grzyby są wszechobecne w promieniu co najmniej 50 metrów nie tylko od samego wysypiska, ale też dróg, którymi odpady są przewożone. Pamiętajmy także, że poprzez ziemię zanieczyszczenia trafiają do roślin. Śmieci składowane na wysypisku emitują również trujące gazy oraz pyły.
Śmieci kosztują
Na świecie widać już nowe trendy w podejściu do odpadów – nie tylko wśród wyznawców filozofii zero waste, ale także wśród przedsiębiorców, gmin, miast czy państw. Przykładowo, w Szwecji (część odpadów przerabia się w tym kraju na biogaz), ostatnie wysypisko zamknięto w 2005 roku. W wielu krajach rozkwita też handel hurtowy i przybywa sklepów oferujących produkty bez opakowań.
Jeśli do kogoś nie trafiają argumenty związane z negatywnym wpływem odpadów na środowisko, może przemówią te ekonomiczne? Od 2019 roku opłaty za odbiór śmieci w Polsce wzrosły ponad dwukrotnie. Eksperci ze Stowarzyszenia “Polski Recykling” wskazują, że przetwarzanie śmieci w energię sprawdza się w odniesieniu do tych odpadów, które nie nadają się do recyklingu. Z ekonomicznego i środowiskowego punktu widzenia, korzystniej patrzeć na odpady jak na surowiec, z którego powstaną nowe rzeczy. Recykling materiałowy jest neutralny klimatycznie i przynosi korzyści dla wszystkich grup społecznych.
Zielona droga ku zmianom
Do 2050 r. Unia Europejska ma stać się obszarem neutralnym dla klimatu. W tym celu, Komisja Europejska podejmuje szereg inicjatyw mających na celu ochronę środowiska i pobudzenie zielonej gospodarki. Jak wynika z danych KE z 2020 roku, w nowym planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, przedstawiono nowe inicjatywy dotyczące całego cyklu życia produktów w celu modernizacji i przekształcenia naszej gospodarki przy jednoczesnej ochronie środowiska. U podstaw tego planu, leży ambitny zamiar wytwarzania zrównoważonych i trwałych produktów oraz chęć umożliwienia obywatelom pełnego udziału w gospodarce o obiegu zamkniętym i czerpania korzyści z pozytywnej zmiany, jaka się z tym wiąże. Można tu przytoczyć wiele przykładów proponowanych środków i sposobów ich stosowania w różnych sektorach.
Chcesz przeczytać cały artykuł?