By osiągnąć neutralność klimatyczną w Polsce do 2050 roku, niewystarczające będzie samo ograniczenie zużycia paliw kopalnych i rozwój odnawialnych źródeł energii oraz energetyki jądrowej. W całej gospodarce, niezbędne będzie m.in. wychwytywanie, składowanie i utylizacja dwutlenku węgla, elektryfikacja przemysłu, wykorzystanie wodoru, ekspansja elektromobilności i zmiany strukturalne w sektorze rolnictwa. To najważniejsze wnioski raportu „Polska Net-Zero 2050”. W opracowaniu, przeanalizowano możliwości przejścia do gospodarki neutralnej klimatycznie w Polsce, zgodnie z celami polityki klimatycznej zadeklarowanymi w Europejskim Zielonym Ładzie. Dokonano próby oceny koniecznej transformacji sektorowej wszystkich sektorów gospodarki, ze szczegółową analizą energetyki, transportu i rolnictwa.

Budowanie neutralnej klimatycznie polskiej gospodarki

Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, z jednej strony ma prawo do kształtowania swojego miksu energetycznego w autonomiczny sposób, z drugiej musi podporządkowywać się wymogom polityki energetyczno-klimatycznej, kształtowanej w ramach UE. W Polsce kluczowym dokumentem strategicznym rządu, który stara się pogodzić te wyzwania jest Polityka energetyczna Polski, przygotowywana na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 716, z zm.). Ostatni dokument tego typu, został przyjęty przez Radę Ministrów w marcu 2021 r.

Celem raportu „Polska Net-Zero 2050”, jest wsparcie procesu określania długoterminowych kierunków działania na rzecz budowania neutralnej klimatycznie polskiej gospodarki, szacowanie barier i uwarunkowań, a w szczególności wparcie przygotowania krajowej strategii niskoemisyjnej do 2050 roku oraz wsparcie poszczególnych gałęzi gospodarki w budowaniu własnych sektorowych dobrowolnych planów działania na rzecz osiągnięcia unijnego celu neutralności klimatycznej do 2050 roku. Dokument ten, został przygotowany w Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych utworzonym w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami, który jest częścią Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego.

Scenariusze redukcyjne emisji gazów cieplarnianych

Zaimplementowane ścieżki redukcji emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej, zakładają że wszystkie państwa członkowskie, w tym Polska, realizują wspólną politykę klimatyczną. Głównym narzędziem realizacji celu redukcyjnego emisji gazów cieplarnianych, jest wdrożony system handlu uprawnieniami do emisji w Unii Europejskiej, obejmujący obecnie przede wszystkim energochłonne sektory gospodarki i produkcję energii. Instalacje objęte tym systemem, muszą rozliczać się z własnych emisji uprawnieniami, których liczba jest corocznie zmniejszana, tak aby osiągnąć odpowiednie poziomy redukcji. Cena uprawnień do emisji jest jednakowa we wszystkich państwach objętych systemem EU ETS. Co istotne, nie ma podziału celów redukcyjnych pomiędzy państwa członkowskie w obszarze działania tego systemu.

Najważniejsze wnioski z raportu

W opracowaniu „Polska Net-Zero 2050”, przeanalizowano możliwości przejścia do gospodarki neutralnej klimatycznie w Polsce, zgodnie z celami polityki klimatycznej zadeklarowanymi w Europejskim Zielonym Ładzie.

Jak wynika z raportu, aby osiągnąć neutralność klimatyczną w Polsce do 2050 roku, niewystarczające będzie samo ograniczenie zużycia paliw kopalnych i rozwój odnawialnych źródeł energii oraz energetyki jądrowej. W całej gospodarce, potrzebne będzie m.in. wychwytywanie i utylizacja dwutlenku węgla oraz wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla, elektryfikacja przemysłu, wykorzystanie wodoru, ekspansja elektromobilności i zmiany strukturalne w sektorze rolnictwa. Co ważne, większość redukcji emisji w Polsce następuje w sektorze energetycznym, lecz rola tego sektora w wysiłku redukcyjnym maleje w czasie. Sektor ten jest odpowiedzialny za ok. 80% łącznej redukcji do 2030 r. i za 55% łącznej redukcji do 2050 r. (względem 2015 r.).

*Transformacja sektora energetycznego w Polsce będzie wymagała znacznych nakładów inwestycyjnych. Realizacja scenariusza NEU, łącznie w okresie 2021-2050, wymagałaby nakładów w energetyce na poziomie ok. 295 mld EUR (bez nakładów związanych z rozbudową i modernizacją sieci przesyłowej i dystrybucyjnej ani modernizacji istniejących jednostek wytwórczych).

*Koszty zwiększonych ambicji redukcyjnych odzwierciedlają się również w zmianach konsumpcji gospodarstw domowych. W scenariuszu neutralności NEU, skumulowana w okresie 2021-2050 konsumpcja gospodarstw domowych, obniża się dla Polski w stosunku do BAU o ok. 249 mld USD’14 (188 mld EUR’14). Spadki konsumpcji są wywołane m.in. spadki konkurencyjności gospodarki względem reszty świata i zwiększonymi potrzebami inwestycyjnymi w sektorze energetycznym.

*W transporcie, niskoemisyjna transformacja wymaga rozwoju technologicznego pojazdów elektrycznych i zasilanych wodorem. W 2030 roku, 21% przewozów towarów będzie odbywać się za pomocą środków transportu wykorzystujących energię elektryczną i wodór, a w 2050 r. udział ten osiągnie poziom 65% ogółu transportu towarów. Ponadto, niezbędne są nakłady inwestycyjne na rozwój infrastruktury (stacje ładowania pojazdów elektrycznych i stacje tankowania wodoru, budowa sieci trakcyjnej dla samochodów ciężarowych).

Rolnictwo a redukcja emisji gazów cieplarnianych

Wyniki analizy zawartej w raporcie wskazują, że wprowadzenie znaczących redukcji emisji gazów cieplarnianych w sektorze gospodarstw rolnych, nie może być w pełni skompensowane poprzez zmniejszenie emisji jednostkowej i niestety prowadzi do ograniczenia wielkości produkcji rolniczej, zwłaszcza zmniejszenia produkcji zwierzęcej.

Chcesz przeczytać cały artykuł?

https://agronomist.pl/artykuly/polska-net-zero-2050

https://agronomist.pl/