Uprawy bezorkowe, racjonalizacja nawożenia, rozwiązania technologiczne w hodowli, biogaz czy zaprzestanie odwadniania gleb organicznych. Rolnicy muszą się nastawić na zmiany i wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań, by dążyć do osiągnięcia neutralności klimatycznej w rolnictwie do 2050 roku. Proces transformacji jest konieczny i z pewnością nie będzie łatwy. Naukowcy wskazują, że zmienić muszą się także nawyki konsumenckie – trzeba ograniczyć nadmierną konsumpcję, marnotrawienie żywności, a także popyt na produkty pochodzenia zwierzęcego.

Dobry klimat na zmiany

Skutki zmian klimatycznych coraz bardziej odbijają się na sektorze rolnym, dlatego szczególnie pożądany jest silny nacisk na przystosowanie się do transformacji i dynamicznego przystosowania się do obecnych warunków.

21 kwietnia br. zostało zawarte wstępne porozumienie krajów członkowskich Unii Europejskiej w sprawie europejskiego prawa klimatycznego. Jako jeden z kluczowych elementów europejskiego zielonego ładu, europejskie prawo o klimacie zawiera zobowiązanie UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz cel pośredni, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomem emisji z 1990. W ocenie największych europejskich organizacji rolniczych Copa – Cogeca, europejskie prawo klimatyczne jest kluczowym aktem prawnym, który wytyczy drogę transformacji europejskiego rolnictwa w nadchodzących latach.

Tradycyjne działania już nic nie zmienią!

Jak wynika z analizy ekspertów z Instytutu Ochrony Środowiska Państwowego Instytutu Badawczego przygotowanego w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL, dotyczącej oceny wpływu polityki klimatycznej na sektor polskich gospodarstw rolnych, neutralność klimatyczna zakładana w Europejskim Zielonym Ładzie, nie może być osiągnięta przez zwykłe wprowadzenie „tradycyjnych” narzędzi polityki klimatycznej względem rolnictwa, w tym opodatkowania oraz wprowadzania bardziej wyśrubowanych standardów emisji. Takie podejście prowadzi do negatywnych efektów w zakresie produkcji rolnej i dochodów rolników we wszystkich scenariuszach zakładających wdrożenie rozważanych restrykcji. Wśród szczegółowych wyników i wniosków z analizy warto wymienić następujące:

• Wymuszone ograniczenie emisji o 20 proc. prowadzi do 9,5 proc. spadku wartości produkcji i 14 proc. spadku dochodów gospodarstw. Przy przyjętych w analizie założeniach, najmocniej ograniczyłoby to poziom produkcji w odniesieniu do hodowli bydła mięsnego (35 proc.), mlecznego (16 proc.), uprawy kukurydzy (21 proc.) czy buraków cukrowych (21 proc.).
• Wprowadzenie bezpośredniego podatku od emisji na poziomie 20 euro/tonę CO2ekw, zwiększyłoby koszty sektora o 2,78 mld zł rocznie, co przekłada się na wzrost o 1 960 zł na gospodarstwo i 195 zł na hektar wykorzystywanych użytków rolnych (UUA). To wielkość bliska 10 proc. przychodów gospodarstw rolnych.
• Wprowadzenie podatku od nawozów mineralnych skutkujące 20 proc. wzrostem ich cen, zwiększyłoby całkowite koszty nawożenia o 3,95 proc. i jednocześnie 10,3 proc. zmniejszenie ich wykorzystania oraz spadek dochodów rolników o 5,5 proc., zaś emisja zmniejszyłaby się jedynie o 1,6 proc.

Rolnik dla neutralności klimatycznej

Z kolei, raport WWF „Zeroemisyjna Polska 2050” wskazuje, że sektor rolnictwa odpowiada za ok. 8% emisji w Polsce (ok. 32 mln ton ekwiwalentu CO2 (CO2eq), z tendencją lekko rosnącą. Według badaczy, w sektorze leśnictwa i gleb, spadać będzie pochłanianie z ok. 34 mln ton CO2eq do ok. 10 mln ton CO2eq w 2040 r. Znaczna część emisji ma charakter procesowy – np. związana jest z uprawą gleby, nawożeniem, hodowlą czy prowadzeniem prac leśnych – co oznacza, że ich zmniejszenie jest niezwykle trudne. Oba sektory, dostarczają też licznych usług ekosystemowych. Naukowcy w raporcie zarekomendowali działania, które powinny zostać podjęte, by rolnictwo było bardziej zrównoważone i osiągnęło neutralność klimatyczną.

Chcesz przeczytać cały artykuł?

https://agronomist.pl/artykuly/rolnictwo-zmienia-klimat-a-klimat-rolnictwo

https://agronomist.pl/