Do tej pory Komisja Europejska zarejestrowała 44 polskie nazwy produktów rolnych i środków spożywczych, jako chronione nazwy pochodzenia (ChNP), chronione oznaczenia geograficzne (ChOG) lub gwarantowane tradycyjne specjalności (GTS). Bryndza podhalańska, oscypek czy karp zatorski, to produkty chronione w sposób szczególny. Wszystko dzięki specjalnemu oznaczeniu. Nie tylko wytwórcy produktów, ale także przedstawiciele branży rolno-spożywczej, naukowcy, twórcy ludowi, lokalnych i regionalnych marek i działacze z terenów wiejskich, powinni zadbać o ochronę praw autorskich, znaków towarowych, patentów czy wzorów. Warto o tym pomyśleć szczególnie 26 kwietnia, czyli w Światowy Dzień Własności Intelektualnej. Podstawowym patentem na ochronę praw twórców i wynalazców, jest bowiem dobra znajomość przepisów.
Co daje ochrona własności intelektualnej?
Ochrona własności intelektualnej pozwala na zrównoważenie interesów twórców i wynalazców z dobrem publicznym, wpływając na tworzenie otoczenia sprzyjającego rozwojowi inwencji oraz kreatywności dla dobra całego społeczeństwa. Światowy Dzień Własności Intelektualnej, to święto ustanowione przez Światową Organizację Własności Intelektualnej, którego celem jest wskazanie społeczeństwu, jak patenty, prawa autorskie, znaki towarowe i wzory, mają wpływ na codzienne życie, a także uświadomienie wszystkich o obowiązującym prawie własności intelektualnej i pogłębienie ich wiedzy na ten temat.
Jak czytamy w opracowaniu dr Alicji Adamczak i Marcina Gędłeka pt. „Czym jest własność intelektualna?”, wydanym przez Krajową Izbę Gospodarczą oraz Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, powstałym na bazie publikacji WIPO, prawa własności intelektualnej, podobnie jak inne prawa własności, pozwalają twórcom bądź właścicielom praw wyłącznych na czerpanie korzyści majątkowych bądź zawodowych z przysługujących im praw. Reguła ta znalazła odzwierciedlenie w art. 27 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, który stanowi, iż każdy człowiek ma prawo do ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej. Znaczenie własności intelektualnej zostało dostrzeżone w pierwszych aktach międzynarodowych w tym zakresie, jakimi były Konwencja Paryska o ochronie własności przemysłowej z 1883 r. oraz Konwencja Berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z 1886 r. Oba te traktaty są administrowane przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO).
Pojęcie „własność intelektualna”, odnosi się do wytworów ludzkiego umysłu, takich jak m.in. wynalazki, utwory literackie i artystyczne czy też nazwy czy oznaczenia towarów stosowane w działalności gospodarczej.
Własność intelektualna dzieli się na dwie kategorie:
- Własność przemysłową, która obejmuje patenty na wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, oznaczenia geograficzne, a w niektórych państwach, w tym w Polsce, również wzory użytkowe oraz topografie układów scalonych.
- Prawa autorskie, które chronią m.in. utwory literackie, filmy, piosenki i utwory muzyczne, obrazy, rzeźby, fotografie czy utwory architektoniczne. Prawa pokrewne do praw autorskich zapewniają ochronę m.in. artystom scenicznym (takim jak muzycy czy aktorzy), producentom nagrań audiowizualnych czy też nadawcom radiowotelewizyjnym.
Naukowcy wskazują, że prawa własności intelektualnej premiują kreatywność i pracę twórczą, co jest podstawą rozwoju cywilizacyjnego. Przykładowo, brak ochrony znaków towarowych sprawiłby, że konsumenci byliby pozbawieni możliwości nabywania towarów od zaufanych i renomowanych producentów. Dzięki prawnej ochronie znaków, możliwa jest również skuteczna walka z piractwem i podrabianiem towarów.
Patent a znak towarowy
Jak wynika z danych Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, patenty są udzielane wyłącznie na rozwiązania o charakterze technicznym, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania. Z kolei unikalny znak towarowy, pomaga konsumentom w identyfikacji i nabywaniu towarów w oparciu o zaufanie do towarów lub usług danego producenta, posiadających dobrą reputację i jakość.
Uzyskanie ochrony na znak towarowy, gwarantuje jego właścicielowi wyłączność korzystania z tego znaku. Pierwszym krokiem w kierunku uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy, jest zgłoszenie tego znaku w Urzędzie Patentowym RP.
Chcesz przeczytać cały artykuł?